Een ander mogelijk onderdeel van een assessment is een rollenspel. Afhankelijk van de zwaarte van de functie kun je er één tot drie krijgen op een dag. Deze rollenspelen verschillen dan van inhoud en zijn vaak van toepassing op de functie waar je naar solliciteert. Als je bijvoorbeeld solliciteert naar een leidinggevende functie, krijg je een rollenspel waarin je iemands leidinggevende bent. Hiernaast heb je ook nog wat meer algemene rollenspelen; hoe handel je bijvoorbeeld op het moment dat je heel snel iets voor elkaar moet krijgen bij een (starre) collega? Of hoe handel je in nieuwe, onzekere situaties? Hieronder beschrijven we een aantal veelvoorkomende vormen van een rollenspel:
- 1. Algemeen. Ga altijd op zoek naar de weerstand van je gesprekspartner. Doe dit door middel van het stellen van onderzoekende vragen. Wanneer je de weerstand van je gesprekspartner hebt ontdekt, kun je het gesprek proberen te sturen in je gewenste richting. Vaak is het moeilijk om de weerstand te ontdekken. Probeer dan het gesprek rustig voort te zetten; een acteur krijgt instructies om wat later in het gesprek wat meer toe te geven. Ze gaan je als het ware steeds explicietere hints geven. Wees hier alert op. Luister vooral goed naar de ander, dit is erg belangrijk.
- 2. Leidinggevend. De meest voorkomende situaties in een leidinggevend rollenspel zijn de volgende: een medewerker aanspreken, een medewerker in beweging krijgen om zich bijvoorbeeld te ontwikkelen of een medewerker zo ver krijgen dat hij of zij een bepaalde taak voor je uitvoert. Hoogstwaarschijnlijk zal je gesprekspartner in de weerstand gaan. Hier kan jij je leidinggevende kwaliteiten laten zien. Het is ook hier weer een kwestie van onderzoeken; waar ligt precies de weerstand bij je medewerker? Steek het gesprek in het begin wat zachter in; toon begrip, ga naast je medewerker staan in plaats van er tegenover. Later in het gesprek mag je wat duidelijker zijn en op je strepen gaan staan. Blijf voortdurend de regie houden.
- 3. Collega. De meest voorkomende situaties in een collegiaal rollenspel zijn de volgende; je collega aanspreken, je collega zo ver krijgen dat hij of zij een bepaalde taak voor je uitvoert of je collega aansporen om meer in teamverband te werken. Ook hier is het weer van belang eerst op zoek te gaan naar de weerstand bij je gesprekspartner. Dit kan je doen door goed door te vragen en te luisteren naar de ander. Probeer te redeneren vanuit het teamverband, creëer het gevoel van ‘samen’.
- 4. Klant. De meest voorkomende situaties in een rollenspel met een klant zijn de volgende: ontevredenheid over een bepaald product of een geleverde dienst, ontevredenheid over het contact met u of een collega. Spreek allereerst begrip uit voor de situatie, ga hier ook in op het gevoelsniveau van de klant. Laat de vraag wiens schuld het is altijd buiten beschouwing en maak indien nodig excuses. Krijg door middel van het stellen van vragen helder wat het probleem precies is, en ga dan samen met de klant op zoek naar een passende oplossing. Draag waar mogelijk meerdere oplossingsmogelijkheden aan, en probeer hierin creatief te denken.
